Żuraw HP3 i inne, czyli historia bielskich dźwigów samochodowych

Dźwig samojezdny - Star 20 i Star 25, HP3

PHU "Kuba" jest firmą kontynuującą bielskie tradycje tworzenia i serwisowania dźwigów oraz żurawi samojezdnych. W stolicy Podbeskidzia przez dekady powstawały maszyny wspierające sektor budowlany. 


W Bielsku-Białej powstawały pierwsze w Polsce żurawie samochodowe. Dzięki temu miasto wpisało się na stałe do historii polskiego przemysłu. Niestety obecnie po wielkich przedsiębiorstwach zostały tylko wspomnienia, a takie firmy, jak PHU "Kuba" starają się kontynuować przemysłowe tradycje regionu.


Historia żurawi samochodowych w Bielsku-Białej


W 1948 roku dokonano połączenia pięciu byłych prywatnych zakładów tworząc "Bielskie Zakłady Budowy Maszyn". Państwowe przedsiębiorstwo zostało w 1951 roku przemianowane na Bielskie Zakłady Urządzeń Technicznych, a już w dwa lata później, jako pierwsza polska fabryka, rozpoczęło produkcję żurawi samochodowych na podwoziu Star 20.


Żurawie na podwoziu Star 20 były nie tylko sprzętem wspierającym państwowe przedsiębiorstwa budowlane. Maszyny te były również eksportowane do wszystkich państw objętych RWPG, czyli Radą Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, koordynującej współpracę gospodarczą krajów ZSRR oraz "zaprzyjaźnionych" rynków. W ten sposób polskie żurawie znalazły się m.in. w Brazylii, Chinach, Egipcie czy Wietnamie.


W 1966 roku zapada decyzja o kolejnym przekształceniu nazwy bielskich zakładów na Bielskie Zakłady Urządzeń Technicznych "Befared". Niestety za zmianą nazwy poszła także restrukturyzacja firmy i ta przestała budować żurawie. Zamiast tego zajęła się produkcją reduktorów walcowych i stożkowych. Po zmianie ustroju przedsiębiorstwo przekształciło się w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa, aby w 2003 roku stać się firmą "BEFARED" S.A.


To jednak nie był koniec produkcji żurawi samochodowych w Bielsku-Białej. W kwietniu 1951 roku utworzono Zakłady Mechaniczne im. J. Stalina w Łabędach. Z czasem na bazie Zakładów utworzono Kombinat Urządzeń Mechanicznych "Bumar-Łabędy". Reorganizacja przyniosła wcielenie do kombinatu oraz utworzenie mniejszych przedsiębiorstw, jak Zakład Doświadczalny Dźwigów Samochodowych "BUMAR-BEDES" w Bielsku-Białej. To właśnie w tych zakładach opracowywano nowe konstrukcje żurawi samochodowych i sprawdzano najnowsze rozwiązania.

Dźwig samojezdny - Star 20 i Star 25, HP3




Żuraw HP3 na podwoziu Star 20


Pierwszym żurawiem samojezdnym w portfolio Zakładów Urządzeń Technicznych w Bielsku-Białej był model HP3 budowany na podwoziu Star 20. Na początku lat 60-tych wykorzystywano zmodernizowane podwozie Star 25. 


Nadwozie dźwigu wykorzystywało kabinę N20 lub N23 z układem miejsc 1+1. Najważniejsze jednak było to, co umieszczano na podwoziu, czyli żuraw o udźwigu 3 ton. Maszyneria była wprawiana w ruch przez system silników elektrycznych napędzanych prądnicą czerpiącą moment obrotowy z silnika pojazdu. Alternator wykorzystywany do napędzania silników żurawia znajdował się w kabinie kierowcy na miejscu fotela pasażera.


Co warto nadmienić, to napęd żurawia mógł być zasilany z zewnętrznej trójfazowej sieci elektrycznej 380 V. O stabilność maszyny w czasie pracy dbały cztery podpory wysuwane ręcznie, które umieszczono w podwoziu. 


Żuraw HP3 powstawał w oparciu o dokumentację niemieckiej firmy Bleichert z Lipska. W pozostałych krajach ZSRR żuraw montowano na podwoziach IFA H6, ZiS 150 oraz Studebaker. Maszyna była bardzo uniwersalna i doczekała się także wersji gąsienicowych oraz pływających. Żuraw HP3 był m.in. masowo kierowany do służby w Państwowej Straży Pożarnej.


Tak wygląda skrót historii dźwigów samochodowych z Bielska-Białej. Po zmianie ustroju w Polsce na terenie miasta funkcjonowało wiele zakładów i firm dokładających swoje cegiełki do rozwoju i utrzymania żurawi samojezdnych. Dziś pozostało ich niewiele, a jedną z nich jest PHU "Kuba".


Jeżeli posiadasz jedną z tych starszych maszyn lub nowoczesny dźwig i potrzebujesz części do jego serwisowania to zapraszamy do kontaktu. Wyposażymy Cię w potrzebne podzespoły oraz narzędzia.


Skontaktuj się z nami pod numerem +48 696 452 530 lub przez adres e-mail: kruczek@phukuba.pl


Dźwig samojezdny - Star 20 i Star 25, HP3

Dźwig samojezdny - Star 20 i Star 25, HP3